Logboek 21/02/2009: 107de werknamiddag

Locatie: “’t Gasthuys”, Stedelijk museum Aalst
Tijdstip: 14u tot 17u30
Aanwezigen: Johnny De Mol, Hubert Timmerman
Werkzaamheden: Refitting en digitaliseren van het materiaal
Suggesties: Nihil

Verslag 107de werknamiddag: zaterdag 21/02/2009

Ajoin Mjoezik klonk het door de bassen van onze zolderradio. Doch ondanks het carnavalgeweld waren er twee moedigen die toch de zolder opzochten. Johnny en Hubert laten hun wetenschappelijke spirit primeren boven die gekke Oilsjterse wereld. Kan niet van iedereen gezegd worden, hé Hugo en Romain.

Romain in zottere dagen druk bezig aan het refitten.

Dus onze twee moedige vrienden waren aan de slag en hoe. Toen ik ’s avonds de berichten doorkreeg zag ik dat Johnny back in town was. Drie prachtige refittingen waaronder weer een Drag. 27. Weer een individu dat we kunnen toevoegen aan de telling van dit soort vorm van terra sigillata. Ook in het grofwandig aardewerk heeft hij weer een prachtige refitting gedaan. Vermoedelijk gaat het hier om een kookpot (Belgisch waar).

Drie refittingen: bovenaan Drag 27, onderaan vermoedelijk kookpot in grofwandig aardewerk.

Die groep van kookpotten wordt een zeer interessante groep om eens nader te bekijken en reeds een eerste beschrijving van te maken. Deze springt eruit door de veelvuldigheid van voorkomen. Ook de verschillende types die er voorkomen vormen een interessant gegeven binnen deze groep. Wordt zeker op teruggekomen.
Onder de refittingsdruk van Johnny laat Hubert zich niet onbetuigd en werkt gans de namiddag aan het op fiche brengen en digitaliseren van het materiaal, terwijl voert hij een controle uit over de reeds eerder ingegeven fiches en terecht merkt hij op dat er een tweetal fouten gemaakt zijn bij eerdere fichering. Over het op fiche brengen gaan we het de volgende weken ook nog eens hebben. Deze moeten nog meer gedetailleerd worden door er nog een paar nieuwe gegevens aan toe te voegen. Dit alles om het de lezer en gebruiker van deze fiches nog gemakkelijker en duidelijker te maken. In eerste instantie moet er nagegaan worden wat eerdere studies over bepaalde voorwerpen naar voren hebben gebracht, met de vermelding natuurlijk van diegene dat de studie verwezenlijkt heeft. Een hele opgave maar broodnodig om alles te toetsen aan onze bevindingen. Het grootste deel van ons werk bestaat inderdaad ook uit vergelijken en toetsen aan elkaar van deze gegevens. Voordeel van deze methode is natuurlijk dat we op het einde van de rit een heel uitgekiende studie zullen kunnen voorleggen.

Hubert intensief aan het werk onder de klanken van Ajoin Mjoezik.

Met deze gedachtegang en inzet hebben onze beide vrienden deze werknamiddag weer heel productief kunnen afsluiten, en ik vermoed dat onderweg in de wagen van Johnny Ajoin Mjoezik door de boxen galmde. Kan dit anders met deze dolle dagen?

Logboek 14/02/2009: 106de werknamiddag

Locatie: “’t Gasthuys”, Stedelijk museum Aalst
Tijdstip: 14u – 17u30
Aanwezigen: Hugo Thuy, Arnaut Beugniez, Romain De Moor
Werkzaamheden: Nummeren en ficheren, refitten en determineren

Verslag 106de werknamiddag: zaterdag 14/02/2009

Een week voor de zotte dagen in Aalst beginnen zoeken we nog eens de stilte op van de museumzolder. In de stad loopt iedereen al rond op de kermis en vertoeft iedereen al in de sfeer van vermaak en vertier. Doch nog even het hoofd koel houden en denken aan onze inventarisatie.
Samen met Hugo ga ik aan de slag met de determinatie van het kruikenwaar als plots de zolderdeur openzwaait en daar een oude bekende tevoorschijn komt: Arnaut, een medestudent aan de Universiteit Gent. Als dat geen blij weerzien is. Na wat bij te praten gaan we aan de slag met de refitting van het kruikenwaar.
Een kwartiertje puzzelen en het is bingo. Ik slaag erin om een scherf te doen aansluiten op reeds twee verlijmde scherven. Het gaat hier op een kruik in licht roos aardewerk. Er nu reeds een type opplakken is niet mogelijk daar het om nog fragmentarisch materiaal gaat.

Refitting van een wandscherf aan voetscherf (vrij grove verschraling zichtbaar).

Wat wel opvalt is dat er vrij grove verschraling waarneembaar is op de buitenzijde van het kruikfragment.
Ondertussen is Hugo erin geslaagd om alle oorfragmenten van de kruiken te nummeren. Na wat verhuis slagen wij erin om al het kruikenmateriaal op één lijn te krijgen zodat de refitting in de toekomst nog vlotter zal verlopen.
En dan is er koffie. Steeds een gezellig babbelmoment en eens te bespreken wat er allemaal nog moet gebeuren. Ik zal de details hier maar verzwijgen want het is teveel om op te noemen.
Na de koffie besluit ik om samen met Arnaut een poging te wagen om het kruikwaar op typologie te brengen. Voor Arnaut de eerste maal dat hij daar kennis mee maakt. Ik leg hem uit op welke details dat hij moet letten, vorm van de voet of standring, vorm van de rand van de kruik, het oor (stand, kromming, uit hoeveel delen bestaat het), lichaam van de kruik. Ook leg ik er de nadruk op dat het niet voldoende is om te werken met een typologie, maar steeds te vergelijken met een andere typologie. Voorbeeld: vergelijk een Van Vinckenrooye met een Gose of een Stuart. Nagaan of er reeds ergens een beschrijving gebeurd is ten tijde door Prof. De Laet zelf. Dus werk genoeg aan de winkel om dit allemaal op te zoeken en te checken. Het voordeel natuurlijk is dat men op deze manier een prachtig inzicht krijgen op het materiaal, soort aardewerk, vorm, enz…… Hier ligt een prachtkans om als student archeologie materialenkennis op te doen. Ook het opstellen van een degelijke inventarisatiefiche behoort bij de taak van het determineren.

Arnaut aan de slag bij het determineren, Hugo op de achtergrond ijverig aan het nummeren en ficheren.

We slagen er in om een kruik te determineren als een Van Vinckenrooye 391 of 392, maar we hebben nog geen vergelijkbaar materiaal kunnen weervinden, dus zoeken maar. Het is Hugo die ons attent maakt op het uur en jammer genoeg moeten we weer stoppen met ons opzoekingwerk. Bij het verlaten van het museum worden we aangesproken door Luc met de vraag of we de twee museumkasten de volgende week willen opvullen want men wil weer de oude vleugel openstellen voor het publiek. Dit is zeker geen probleem en zo zal onze volgende werknamiddag weer vlug gevuld zijn.
Maar eerst carnaval natuurlijk met zijn zotte dagen.

Logboek 07/02/2009: 105de werknamiddag

Locatie: “’t Gasthuys”, Stedelijk museum Aalst
Tijdstip: 14u tot 17u30
Aanwezigen; Johnny De Mol, Hubert Timmerman, Willy Van Paepeghem, Hugo Thuy, Frederik De Loose, Romain De Moor
Werkzaamheden: Nummeren en ficheren, refitten, creëren van nieuwe ruimte, inbrengen op pc
Suggesties: Nihil

Verslag 105de werknamiddag: zaterdag 07/02/2009

Zaterdagnacht, 0u15. Toch nog maar begonnen aan ons wekelijks relaas. Ik hou van orde en stiptheid, dus dit moet nog de deur uit.
Zoals elke week begeven wij ons rond de klok van 14u naar onze zolder. Deze maal beladen met tekenbuizen die allemaal de opgravingplannen van de site Steenberg bevatten. Voorlopig zijn dit de laatste documenten die we in ons archief steken. Nu kunnen wij meer dan behoorlijk werken.

Zo zijn onze plannen bewaard, ons archief groeit.

Johnny zou Johnny niet zijn mocht hij binnen de eerste 10 min geen refitting tot stand brengen. En jawel hoor, zo geschiedde. Hij komt aandraven met de refitting van een kookpot bestaande uit ruw aardewerk met een gereduceerde bakking. Opvallend binnen deze groep is dat er regelmatig een refitting tot stand komt, maar deze bestaat steeds enkel maar uit twee scherven. Johnny zal vandaag nog een refitting tot stand brengen van materiaal van Aalst en Gent. En dat hebben wij graag, want dit toont aan dat het zeker de moeite loont om dit werk te verrichten, en een bewijs temeer dat het materiaal uit de eerste offerkuil (opgegraven door onderpastoor De Brouwer in 1946) meer verspreid zit als dat men voorheen dacht.

Refitting van een kookpot.

We laten Johnny rustig verder doen en leggen ons toe op het creëren van nog meer ruimte om schervenmateriaal verder open te leggen. Ik had de laatste tijd al opgemerkt dat het mogelijk moest zijn om in bepaalde bakken het materiaal zodanig te centraliseren dat er meer ruimte ter beschikking komt. Ook hebben we de inrichting van ons administratief zenuwcentrum wat aangepast zodat er ook daar meer ruimte vrij kwam.
Willy ging aan de slag met het centraliseren van de wandscherven van de kruiken, zodat deze groep nu volledig mooi per soort scherf klaar ligt om daar te beginnen aan een doorgedreven refitting. Bij het centralisatiewerk van de scherven kwamen er een 15-tal scherven te voorschijn van een rode amfoor. Dit is een type amfoor die nog niet voorkomt in de referentieverzameling. Hiermee loopt het aantal soorten amforen op tot 5, als dat geen prachtig resultaat is. Verder is er ook nog een pracht stuk van een versierde tegel te voorschijn gekomen afkomstig van de tubulus van de Romeinse villa.

Willy aan het werk met het centraliseren van de kruik wandscherven.

Ondertussen is Hubert bezig met het verder inbrengen van de referentieverzameling, deze is ondertussen ook al serieus verder uitgegroeid. Ik zal mijn best doen om de volgende week hierover eens een eerste resultaat mede te delen (als ik het niet vergeet). Nog een serieus werk dat vandaag is verricht is het op inventarisatiefiches te zetten van de verschillende reeds gedetermineerde kookpotten. Voor de determinatie van dit materiaal is vooral met het boekwerk van Van Vinckenroye gewerkt. Deze groep aardewerk is één dezer ook rijp om aan een eerste voorzichtige analyse te onderwerpen. Zoals men kan zien en lezen zullen we ons de eerstkomende tijd niet vervelen. Gelukkig werken we met een groep enthousiaste medewerkers die zeker niet van plan zijn om bij de pakken te gaan zitten. Integendeel!!!!

Een beeld op de werkzaamheden, in alle rust en kalmte heel geconcentreerd.

Johnny en Hubert bij het fotograferen van een refitting.

En zoals elke week loopt ook deze namiddag naar zijn einde toe. Eenmaal buiten kruipen we vlug in de auto. Het is koud en een ijzige wind doet ons verlangen naar onze knusse zolder en verdere ontdekkingen en belevenissen.

Logboek 05/02/2009: 104de werknamiddag

Locatie: “’t Gasthuys”, Stedelijk museum Aalst
Tijdstip: 14u tot 17u
Aanwezigen: Hubert Timmerman, Hugo Thuy, Romain De Moor
Werkzaamheden: Rondleiding voor het college van Aalst
Suggesties: Nihil

Verslag 104de werknamiddag: donderdag 05/02/2009

Deze namiddag krijgen we bezoek uit het college van Aalst. Onze jonge vriend en medewerker Frederik komt samen met 3 klassen op bezoek op de museumzolder: 4de Grieks-Latijn, 4de Latijn A en 4de Grieks-Wiskunde. Ongeveer 22 man en vrouw sterk kwam dit jong geweld rond de klok 14u15 boven op onze zolder aan.
Na het welkomstwoord stak ik onmiddellijk van start met een kleine lezing over de geschiedenis van de Steenbergsite. Met behulp van een kleine PowerPoint-presentatie trachtte ik onze jonge bezoekers te boeien. Veel was er niet nodig, want zij luisterden aandachtig naar mijn verhaal. Bijgestaan door Hubert en Hugo die mij steeds de voorbeelden van het aardewerk aanreikten slaagde ik erin om hun belangstelling nog meer aan te wakkeren. Wij namen hen mee op sleeptouw rond de bakken vol scherven materiaal. Eens iemand het gedurfd had om de eerste vraag te stellen, volgden de anderen al snel. Ook de leerkrachten die deze jonge bende begeleidden, volgden geboeid onze uiteenzetting. Wijzelf zijn steeds tevreden als we onze kennis over dit stukje regionale geschiedenis van onze gemeente Hofstade kunnen overbrengen aan de jeugd. Wie weet schuilt er geen toekomstig archeoloog onder hen, hé Frederik.
De foto’s die hier volgen tonen duidelijk aan dat het een aangename namiddag was die spijtig genoeg veel te kort was.

Wie durft nu nog zeggen dat de jeugd geen interesse vertoont voor geschiedenis?

Logboek 31/01/2009: 103de werknamiddag

Locatie: “’t Gasthuys”, Stedelijk museum Aalst
Tijdstip: 14u – 17u30
Aanwezigen: Hugo Thuy, Frederik De Loose, Romain De Moor
Werkzaamheden: classificeren schervenmateriaal, nummeren en ficheren
Suggesties: nihil

Verslag 103de werknamiddag: zaterdag 31/01/2009

Wij zijn geen uitzonderingen op de regel. Ook in onze rangen heeft het griepvirus toegeslagen. Daardoor is onze onmisbare schakel Johnny deze week uitgeteld en ligt hij te rillen onder de lakens.
Hubert heeft vandaag ook andere katten te geselen en is er niet bij. Hij strijd ergens te velde met de piekhamer in aanslag.
Dat wil zeggen dat ik om 14u samen met Hugo het museum betreed en daar staat onze jonge vriend Frederik ons op te wachten. Als drie musketiers trekken we ten strijde op onze zolder tegen de schervenmassa die ons uitdagend ligt op te wachten.
Samen met Frederik besluit ik om vandaag door te gaan met de inventarisatie van de kruiken. Zodat we hier een eerste resultaat kunnen vrijgeven. Wij zijn erin geslaagd om alle volledige voetscherven van de kruiken samen te brengen zodat we een eerste telling kunnen maken van het aantal individuen binnen deze groep. Later als we een doorgedreven refitting hebben gedaan binnen de groep van voetscherven die niet volledig zijn worden deze bijgevoegd bij ons nu behaalde aantal. Ook hebben we het aantal oren van kruiken samengebracht en onderverdeeld in categorieën, volgens het aantal elementen waaruit deze bestaan. Verder hebben we ook nog het aantal kruikhalzen geteld. De groep van de wandscherven hebben we hier nog niet bij gerekend. Dit gebeurt na de refitting.

Frederik en Romain bij het uitzoeken van het schervenmateriaal van de kruiken.

Ook gaan we hier nog niet over tot de classificatie van kruiken of kruikamforen, dit zal gebeuren in een later stadia.
Wat de telling van vandaag betreft:

Aantal volledige kruiken en voetscherven

04 volledige kruiken
02 kruiken waarvan enkel de nek en de rand ontbreekt
31 volledige voetscherven

Totaal van 37 individuen

Aantal volledige kruikhalzen

38 volledige halzen

Aantal oren

01 – 1 lobbig
35 – 2 lobbig
05 – 3 lobbig
01 – 4 lobbig
01 – 5 lobbig

Totaal aantal van 43 individuen

Aantal kruikhalzen met oren samen

7 individuen

Voor de telling van de kruikindividuen hou ik het hier op 38 stuks. Ik hou geen rekening met het aantal oren. Het is nog altijd mogelijk dat er exemplaren zijn met 2 oren i.p.v. 1.
Natuurlijk zal dit aantal nog oplopen na de refitting van de voetscherven die niet volledig zijn. Dus is het hier een beetje voorbarig om reeds vergelijkingen te maken met eerdere tellingen die gedaan zijn in het verleden.

Frederik bij het rangschikken van het kruikwaar.

Tijdens het rangschikken en uitzoeken van het materiaal heb ik een exemplaar, vermoedelijk van een bolvormige kom, ontdekt met een speciale bakking. In eerste instantie gaat het om een gereduceerde bakking (dus volledig afgesloten van luchttoevoer) die een grijze kleur teweeg brengt. Op het laatste van het bakprocedé is er toch, om welke reden ook, luchttoevoer geweest waardoor er geoxideerde bakking ontstaat (licht grijze, oranje kleur). Bij prehistorisch aardewerk komt dit vaak voor omdat dit gebeurde in veldovens en er geen optimale afsluiting van lucht was. De reden bij dit exemplaar is moeilijk te achterhalen daar dit gebeurde in normaal goed afgesloten ovens.

Gereduceerde en geoxideerde bakking samen op een voorwerp.

Natuurlijk is onze vriend Hugo ook druk in de weer. Hij is juist klaar met het nummeren van een bak schervenmateriaal en is deze minutieus aan het openleggen. Maar geen nood. Er staat al een andere bak op hem te wachten.

Hugo aan het werk in de achterste ruimte van onze zolder.

Ondertussen sluipen de wijzers weer verraderlijk dichter bij het uur van stoppen voor vandaag.
En terwijl wij afsluiten kijk ik om me heen en kan het niet nalaten een totaalbeeld van onze zolder te maken (met uitzondering van het atelier van Hubert). Een mooi beeld om een rijk gevulde zaterdagnamiddag af te sluiten.

Daar alleen is ’t leven zoet.