Logboek 21/04/2007: 22ste werkdag

Locatie: Oud Hospitaal, Stedelijk Museum Aalst
Tijdstip: 14u – 17u
Aanwezigen: Johnny De Mol, Hubert Timmerman, Bert Deruyck, Walter Callebaut, Romain De Moor
Werkzaamheden: Refitten. Vergelijken met het museummateriaal. Verder ordenen van het materiaal volgens soort aardewerk en soort scherven. Nummeren van de samengevoegde scherven. Verder fotograferen volgens standaardnormen
Suggesties: Opstarten database en verder overleg gebruik binoculair

Verslag 22ste werkdag: zaterdag 21/04/2007

Het is prachtwerk. Wat Hubert al twee weken verzet heeft aan doorzicht in het refittingswerk is niet te geloven. Terwijl Johnny en Walter het puzzelwerk voortzetten en ikzelf drukdoende ben met het verder inventariseren en nummeren van de samengevoegde scherven, zet hij zich volledig in om echt structuur te brengen met het ordenen van de verschillende soorten aardewerk in de refittingsbakken. En lang laat het resultaat niet op zich wachten.

Zicht op een van de geordende bakken met scherven

Het is Johnny die weer met het eerste exemplaar komt aandraven, twee randscherven met duidelijk gearceerde rand en nagelversiering van een kleine urne, type Holwerda 31. Met deze vondst wordt het duidelijk dat we eens een serieuze telling moeten houden over de reeds samengevoegde scherven van dit type urne. We moeten toegeven dat het samenbrengen van de verschillende soorten aardewerk en het klasseren volgens soorten scherven het refitten een stuk aangenamer en duidelijker maakt.
Onze puzzelaars van dienst concentreren zich vandaag voornamelijk op de vergelijking en aanpassing met de museumstukken. Op een drietal exemplaren na is dit niet dadelijk een groot succes. Eén enkel stuk trekt wel de aandacht: een groot drieledig oor in lichtrood aardewerk lijkt te passen aan een grote scherf van een dolium (grote voorraadpot), doch de twijfel blijft bestaan en ik besluit om de twee scherven mee huiswaarts te nemen en ze daar verder te onderzoeken.

Enkele museologische stukken ter
onderzoek op de refittingstafel

Voor het eerst sinds weken slaag ik er in om onze refitters bij te benen met het nummeren en beschrijven van de verschillende bijeen gebrachte scherven. Hiermee vind ik voor het eerst de tijd om de eerste bak met bouwmaterialen te inventariseren en een telling te maken van de soorten voorwerpen in ijzer, vooral nagels en diverse soorten pinnen en plaatjes van vreemde aard.
Weerom ontstaat er een kleine discussie tussen Walter en Romain over het al dan niet passen van twee voetscherven van een kruik in licht rood aardewerk. Na het reinigen van de breukvlakken is het Walter die aan het langste eind trekt. Deze discussies - wat een groot woord is - tonen aan hoe verdomd moeilijk het soms is om een juiste beslissing te nemen, maar het geeft ook een waardemeter aan die bewijst hoe serieus het refittingswerk wordt genomen.
Ondertussen is Bert bezig met het maken van weerom een pracht van een fotoserie.
Met Walter maak ik verder afspraken om de database in een eindvorm te gieten zodat ik kan beginnen met de verwerking van het materiaal wat op zich een zware klus zal zijn. Ook spreken we verder af over het gebruik van zijn binoculair die naae we hopen klaarheid zal schenken in het ontcijferen van de verschillende stempels en graffiti op diverse scherven.
Bij al deze overwegingen is het weeral tijd om richting vrouw en kind te gaan. Bij het buitengaan worden we nog aangenaam verrast door Veronique, de echtgenote van Walter die ons een leuke verrassing heeft onder de vorm van truffels en allerhande zoet. Zou het kunnen dat Walter echt jarig is volgende week? In ieder geval, dank u Veronique, een schat van een vrouw.

Logboek 14/04/2007: 21ste werkdag

Locatie: Oud Hospitaal, Stedelijk Museum Aalst
Tijdstip: 14u tot 17u30
Aanwezigen: Johnny De Mol, Hubert Timmerman, Walter Callebaut, Ghislain De Wilde, Romain De Moor (bezoekers: Karel Callebaut, Walter De Swaef)
Werkzaamheden: Aanpassen en opkuisen van de werkbakken. Refitten van het materiaal. Onderzoek naar items in eigen park. Aanbrengen inventarisnummers en beschrijven van het gerefitte materiaal.

Verbeteringswerken

Hubert bij de uitvoering van de verbeteringswerken

Verslag 21ste werkdag: zaterdag 14/04/2007

Heeft het te maken met de eerste zomerzon? Ik weet het niet, maar ik keek verwonderd toen Hubert in de wagen stapte met een verzameling panlatten en een zaag. Op de vraag wat dat allemaal betekende, kreeg ik prompt als antwoord: “Verbouwingswerken! Die zolder staat me niets meer aan”. Nieuwsgierig als ik ben, wachte ik ongeduldig af wat er zou gebeuren. En inderdaad onze zolder onderging een ware metamorfose met een dikke proficiat voor Hubert.
De woorden van Patrick galmden nog na in zijn oren en met een prachtinitiatief maakte Hubert het werken op onze zolder veel aangenamer en nog professioneler. Door de bakken in te delen in vakken maakte hij het mogelijk om alle soorten aardewerk bij elkaar te leggen en terwijl blijven de dozen toch gescheiden. Dit alles maakt het refitten aangenamer en veel gemakkelijker. Als klap op de vuurpijl toverde hij zowaar een stofzuiger uit zijn zakken waarmee hij de bakken een grondige beurt gaf. Inderdaad, na twintig weken van intensief refittingswerk was een grote kuis eens op zijn plaats.

Zicht op de aanpassing in de bakken
door Hubert uitgevoerd

Terwijl Hubert bezig was met de uitvoering van zijn plan waren de anderen, waaronder Johnny, Ghislain, Walter en ikzelf bezig met de gewone gang van werken. Walter en ik begaven ons naar de museumruimte om het materiaal dat de vorige week was opgemerkt te onderwerpen aan een grondiger onderzoek. Aan de inventarisnummers die deze items dragen was het niet moeilijk om te bepalen dat deze geen deel uitmaakten van de verzameling van Hofstade. Doch niet getreurd. Deze items werden wel vlug op de gevoelige plaat gezet, want zij vormen prachtig referentiemateriaal.

Walter bij het openprutsen van de museumkast

Terug in de refittingsruimte ging ik aan de slag met het nummeren van de reeds gerefitte voorwerpen. De resultaten waren voor vandaag zoals gewoonlijk weer prachtig. Eerst vond Walter twee voetscherven die deel uitmaakten van kruikaardewerk terwijl Johnny er nog een derde scherf bijvond die dit geheel van drie scherven tot een prachtige voet van een kruik omvormde met een gedeelte van de wand. Verder werd er weer een refitting gedaan door Ghislain van een nieuw urntje type Holwerda 31. Ook werden er nog scherven teruggevonden die pasten bij een reeds eerder gevonden urntje zodat dit item weer vergrootte en een totaal beeld weergeeft van dit object.
Vandaag kregen we ook bezoek van Karel Callebaut, de vader van Walter. Dit bezoek was zeker een steuntje in de rug en een herkenningsgevoel van het werk dat we elke week verrichten. Ook Walter De Swaef bracht ons een bezoek en sprak zijn waardering over het reeds geleverde werk uit. Hij gaf ook een prachtige hint om het inventariseringswerk nog beter te archiveren. Op dit voorstel kom ik later zeker nog terug.
Ondertussen kabbelde onze namiddag weer naar zijn einde toe en daalden we weer af naar het aardse dal.

Logboek 07/04/2007: 20ste werkdag

Locatie: Oud Hospitaal, Stedelijk Museum Aalst
Tijdstip: 14u – 18u
Aanwezigen: Hubert Timmerman, Johnny De Mol, Bert Deruyck, Frederick De Loose, Walter Callebaut, Willy Temmerman, Patrick Monsieur, Romain De Moor
Werkzaamheden: Refitting schervenmateriaal. Overleg werkzaamheden en uit te voeren taken. Bespreking van het reeds geleverde werk. Vergelijkingen met het museummateriaal.
Suggesties: Sitebezoek en plannen van een studienamiddag omtrent de datering van de reeds gerefitte artefacten.

Verlijmen

Verlijmingsmateriaal, klaar voor transport
Op de verlijmingstafel

Verslag 20ste werkdag: zaterdag 07/04/2007

Zondagmorgen 7u40. Wat gisteren reeds moest gebeurd zijn, moet nu maar gebeuren op dit relatief vroege uur van paaszondag.
Op onze 20ste werkdag van ons inventarisatiewerk kregen we aangenaam en onaangekondigd bezoek van Willy Temmerman, Numismatica Alosta en auteur van “De heersers van Aalst”, een fantastisch werk over de stad Aalst waarbij hij de geschiedenis van Aalst beschrijft van in het epipaleolithicum tot heden. Zo heeft hij ook de munten van de site Steenberg beschreven.

Romain in volle overleg met Patrick en Willy

Terwijl wij van gedachten wisselden, kwam ook Patrick Monsieur ons vervoegen en kwam ook Luc Geeroms, consevator van het museum, even langs om kort van gedachten te wisselen.
Terwijl Johnny, Hubert, Frederic en Walter drukdoende waren met de refitting en Bert zich zoals steeds op de foto-opnames stortte, besprak ik samen met Patrick de resultaten en de vordering van ons werk. Over één ding was hij heel formeel: op onze veelgestelde vraag om het materiaal van de verschillende dozen mogen te mengen, was het antwoord prompt "neen". Blijven voortdoen zoals we bezig zijn, is de boodschap.

Patrick, Romain, Johnny en Luc geschaard
rond het materiaal en in volle discussie

Bert kreeg een compliment over zijn reeds geleverd werk als webmaster en fotograaf. Hij kreeg van Patrick nog enkele gouden tips om zijn foto’s nog op een meer wetenschappelijke manier te maken zodat ze volledig voldoen aan de normen voor wetenschappelijke publicatie.
Met Willy werd er afgesproken om de munten eens te fotograferen en terwijl eens te denken aan een volledige herziening over de munten van Hofstade.
Terwijl we bezig waren met ons overleg bleven de refittingresultaten niet uit. Johnny die me een prachtige hals van een kruik toestopte, stond erbij en keek ernaar hoe ik erin slaagde in het bij zijn van onze twee gasten dit item ten gronde te richten en het in stukken uiteenspatte. Dat dit me nu juist op dit ogenblik moest overkomen is om in de grond te zakken van schaamte. Maar geen nood alles kan nog verlijmd worden tot één geheel, zodat dit relict zeker niet verloren is.
Patrick was trouwens heel lovend over het verlijmingswerk van Johnny. Na dit voorval gingen we verder met het bespreken en bekijken van de resultaten en werkte Patrick mee aan de refitting. Natuurlijk kwam daar de vakmanschap boven. Algauw vond hij een scherf terra sigillata met grafitti en bodemscherf in terra sigillata met een stempel.

Verlijmde kruikwaar in lichtrood aardewerk,
resultaat van de refittingsgroep

Bij het verder bekijken van het materiaal kwamen er nog verschillende soorten aardewerk te voorschijn zoals o.a. een scherf met noppenversiering in gebronsd aardewerk; een randscherf in Eifelaardewerk, zeldzaam in de gekende verzameling van De Brouwer; geverfd aardewerk; een grote wandscherf afkomstig van een grote voorraadpot of dolium type Gauloise en nog enkele randscherven van kleinere dolia. Ook werd er in de museumkasten bij het vergelijken van de verschillende types aardewerk opnieuw materiaal ontdekt dat ook afkomstig zou kunnen zijn van de site Steenberg.
Volgende week zullen we de kast openen en dit verder onderzoeken.
Ook werd met Patrick afgesproken om een namiddag vast te leggen waarbij we de reeds gerefitte artefacten aan een nauwkeurige determinatie en materialenonderzoek zullen onderwerpen. Tevens een goede oefening om materialenkennis op te doen.
Ook werd er nog besproken om het materiaal van Gent te laten overkomen, dit is zeker geen probleem maar moet enkel nog administratief worden afgehandeld.
Ondertussen is het hoog tijd om onze zolder te sluiten en weer richting stede te keren.
Een welgemeende motivatiegroet geeft ons zeker de moed om verder te doen op de ingeslagen weg.

Logboek 31/03/2007: 19de werkdag

Locatie: “Oud Hospitaal”, Stedelijk Museum Aalst
Tijdstip: 14u tot 17u30
Aanwezigen: Hubert Timmerman, Bert Deruyck, Johnny De Mol, Willy Van Paepeghem, Ghislain De Wilde, Mimi De Loose, Romain De Moor
Werkzaamheden: Refitten van de archeologische relicten. Archiveren, nummeren en beschrijven van de reeds verlijmde objecten. Fotograferen van de samengebrachte scherven.
Suggesties: Vragen aan Patrick wanneer we de genummerde dozen mogen samenbrengen. Het zou inderdaad gemakkelijker werken en we kunnen met meerdere voorbeelden de theorie weerleggen dat elke doos een context zou zijn.

Kelderonderzoek

Tot wat kelderonderzoek leiden kan, het
leven van een heemkundige kous en broek

Verslag 19de werkdag: zaterdag 31/03/2007

In het gezelschap van een prille maar stralende lentezon zakken we af naar ons geliefkoosd refittingswerk op de museumzolder. Johnny, Bert, Hubert en Romain zijn blij om na veertien dagen hun puzzel weer te zien. Veel tijd willen ze niet verliezen en onmiddellijk gaan ze aan de slag: Johnny refitten, Bert fotograferen, ikzelf nummeren en beschrijven. Willy die ondertussen is geland, begint ook aan de refitting.
Enkel Hubert zit te grommelen en met zijn natte kous te spelen. Niemand van ons kan zijn lach onderdrukken. De jongen, ocharme, was in zijn dolenthousiaste heemkundige drang even de trappen afgedaald om een openstaande kelder van het museum te bekijken en drasj, hij kwam pardoes in een onderwater staande ruimte terecht. Gevolg: natte broek, schoen, kous en voet. Doch zoals een echte heemkundige zich gedraagt, geen geklaag en aan het werk.
Op resultaat moesten we niet lang wachten want master Johnny was in zijn nopjes en al gauw kwam hij met de samenvoeging van twee wandscherven van een urne, grijs aardewerk, nagelversiering en drie duidelijk gearceerde lijnen die verdeeld zijn over de ganse oppervlakte van de urne, Holwerda type 31.

Johnny, De Master in refitting

In de loop van de namiddag worden vier verschillende urnen van hetzelfde type gerefit. Een van deze is reeds zo ver samengesteld dat we duidelijk een beeld krijgen van het ganse relict.
Tot ons groot plezier krijgen we bezoek van Ghislain De Wilde, en dadelijk werpt hij zich op als een geboeid en gepassioneerd refitter.

Hubert met Ghislain onze nieuwe refitter van dienst

Terwijl ook Mimi aankomt, blijven de resultaten maar volgen. Behalve de vier urnen, worden ook nog twee voeten van kruiken samengebracht, licht rood aardewerk. Weer master Johnny slaagt er in om een wandscherf in licht rood aardewerk van een kom samen te brengen. Ook dit wordt een prachtig resultaat want er waren reeds drie scherven van dit relict verlijmd en genummerd. Ook hier kan reeds een serieuze determinatie over gebeuren. Man, die juiste determinaties zullen ook nog een hoop werk meebrengen. Echter geen gezeur, we moeten er doorheen.
Weerom Johnny komt aandraven met twee halzen van kruiken waarvan een groot exemplaar. Nu, als we op onze kennis voortgaan zou dit tweede exemplaar een amfoor zijn van het type Dressler 20. Aan de hals is duidelijk de aanzet te zien van twee oren. De buiging van het oor komt vlak onder de omgeslagen rand van de amfoor. Maar voor de juiste bepaling van de soort gaan we toch nog even de kennis van Patrick ter hulp roepen.

De refitting van dit oor en hals van een kruik /
amfoor is het resultaat van nauwkeurig speurwerk

Willy brengt twee grote bodemscherven samen van een bord met oplopende bodem, grijs aardewerk, gereduceerde bakking, een prachtexemplaar. Deze stukken hebben niet veel raakvlakken om te verlijmen, maar indien het lukt zal de omvang, en het type duidelijk herkenbaar zijn.
Ondertussen draait de fotostudio van den Bert op volle toeren. Het lukt hem om tussen alle tumult van verloren archiveringsnummerplaatjes door een prachtserie van een tachtigtal foto’s te maken, uniform en klaar voor publicatie en verwerking in de database.
Terwijl de kous van Hubert weer op temperatuur komt onder de spots van de fotostudio wordt het weer stilaan tijd om onze matten op te rollen voor deze week. Met een rijk gevuld bakje aan verlijmingsmateriaal keren we terug naar onze stee.
Een laatste blik op de kelder van Hubert laat een schelmse lach weergalmen in de oude gangen van het museum, onze tweede thuis.